Ochrona sygnalistów. Praktyczny poradnik z wzorami dla sektora publicznego i prywatnegoPierwsze na rynku, kompleksowe omówienie kwestii przygotowania i wdraania procedury ochrony sygnalistów.
Kompleksowe i praktyczne wyjanienie problematyki przygotowywania i wdraania procedury ochrony sygnalistów, czyli osób zgaszajcych naruszenia prawa Unii Europejskiej, zarówno w podmiotach prywatnych, jak i w jednostkach sektora publicznego.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. w sprawie ochrony osób zgaszajcych naruszenia prawa Unii (tzw. dyrektywa o ochronie sygnalistów) musi zosta implementowana do polskiego porzdku prawnego do 17.12.2021 r. Do 17 grudnia 2021 r. przygotowa si zatem musz podmioty z sektora prywatnego zatrudniajce powyej 250 pracowników oraz wszystkie podmioty z sektora publicznego – z wyjtkiem gmin zamieszkaych przez mniej ni 10 000 mieszkaców (urzdy gmin, starostwa powiatowe, urzdy marszakowskie, spóki komunalne, szpitale, szkoy), a take wszystkie podmioty z sektora finansowego, niezalenie od ich wielkoci. Dla tych wszystkich podmiotów oznacza to stworzenie i wdroenie cakowicie nowych procedur wewntrznych okrelajcych zasady ochrony sygnalistów, powoanie nowego stanowiska w organizacji, uruchomienie kanaów wewntrznych niezbdnych do zgaszania narusze przez sygnalist, zapewniajcych mu anonimowo i gwarantujcych mu bezpieczestwo przed negatywnymi konsekwencjami dokonania takiego zgoszenia (np. zwolnienie, wstrzymanie awansu, degradacja, nieprzeduenie umowy o prac zawartej na czas okrelony).
Najwaniejsze atuty ksiki, to:
- szczegóowe omówienie obszarów, których moe dotyczy zgoszenie naruszenia prawa przez sygnalist, np. pranie brudnych pienidzy, dyskryminacja, mobbing, ochrona prywatnoci i danych osobowych, zamówienia publiczne,
- praktyczne omówienie zasad wdroenia w organizacji waciwych procedur ochrony sygnalistów, utworzenia kanaów wewntrznych i zewntrznych sucych zgaszaniu narusze przez sygnalistów, reagowania na ich zgoszenia oraz udzielania im informacji zwrotnych,
- dua liczba przykadów obrazujcych poszczególne zagadnienia zwizane z ochron sygnalistów,
- wyrónienie zagadnie szczególnie wanych w treci ksiki,
- liczne wzory dokumentów zwizane ze zgaszaniem narusze przez sygnalistów, w tym przykady procedur w poszczególnych obszarach, których moe dotyczy zgoszenie (np. procedura antymobbingowa, antydyskryminacyjna, antykorupcyjna),
- autorzy, którymi s dowiadczeni prawnicy, praktycy i przedstawiciele nauki prawa w obszarze Compliance, którzy w przystpny sposób tumacz zawioci skomplikowanego procesu wdroeniowego licznych wewntrznych procedur w organizacji i wyjaniaj, jak – krok po kroku – przygotowa j do przestrzegania nowych przepisów.
Dyrektywa o ochronie sygnalistów nie jest sprzeczna z dotychczasowymi mechanizmami uksztatowanymi w polskim systemie prawnym, które maj na celu przeciwdziaanie nieprawidowociom, takim jak np. dyskryminacja czy mobbing, co jest ustawowym obowizkiem pracodawcy, bez wzgldu na jego form prawn czy liczb zatrudnianego personelu. Jednak dla ujednolicenia standardów istotne staje si ich zintegrowanie z nowymi wymogami, które niesie ze sob dyrektywa o ochronie sygnalistów.
Autorzy w poszczególnych rozdziaach ksiki omawiaj zagadnienia dotyczce m.in.:
- zakresu podmiotowego i przedmiotowego dyrektywy o ochronie sygnalistów, z uwzgldnieniem licznych przykadów narusze w obszarze np. zamówie publicznych, RODO czy ochrony rodowiska,
- obowizków pracodawców w obszarze podejmowania dziaa antymobbingowych i antydyskryminacyjnych w kontekcie systemu ochrony sygnalistów,
- zgaszania nieprawidowoci przez sygnalistów w zakresie ochrony prywatnoci i danych osobowych,
- zakazu dziaa odwetowych wobec sygnalistów,
- obowizku przeciwdziaania praniu brudnych pienidzy w kontekcie ochrony sygnalistów,
- przygotowania urzdów na nowe procedury,
- okrelenia obowizków osoby na stanowisku Compliance Officera oraz zakresu jej kompetencji,
- konstytucyjnej wolnoci a dziaalnoci sygnalistów w organizacji, w mediach, w social mediach,
- odpowiedzialnoci i kar nakadanych na pracodawców za nieprzestrzeganie przepisów o sygnalistach.
Ksika zawiera liczne wzory dokumentów i rozwiza, które mona zastosowa w organizacji (firmie, urzdzie, szpitalu, uczelni itp.), m.in.:
- wzór procedury wdroenia dokumentacji Compliance (jako uchwaa/zarzdzenie),
- wzór procedury zgaszania narusze przepisów AML (przeciwdziaanie praniu brudnych pienidzy),
- wykaz elementów procedur antykorupcyjnych z objanieniami,
- list kontroln dla osoby dokonujcej zgoszenia w zakresie narusze przepisów o ochronie danych osobowych,
- wzór wewntrznego regulaminu w sprawie ochrony osób zgaszajcych naruszenia,
- wzór zgoszenia dziaa odwetowych,
- wzór zarzdzenia w sprawie powoania Compliance Officera,
- wzór raportu dotyczcego zwikszania wiadomoci prawnej pracowników,
- wzór ankiety sprawdzajcej wiadomo prawn pracowników,
- wzór procedury wdroenia kanaów zgosze w urzdzie,
- wzór procedury dotyczcej przyjmowania zgosze oraz podejmowania dziaa nastpczych w zwizku z tymi zgoszeniami,
- wzór zgoszenia nieprawidowoci w zakresie dyskryminacji, mobbingu lub zachowa niepodanych.
W ksice Czytelnik znajdzie odpowiedzi m.in. na nastpujce pytania:
- Kto moe peni funkcj Compliance Officera w organizacji i jakie wyksztacenie i kwalifikacje musi posiada taka osoba?
- Czy organizacja musi posiada wewntrzny kodeks etyki?
- Jak przeprowadzi polityk informacyjn wobec pracowników i kontrahentów o wdroeniu dyrektywy o ochronie sygnalistów w organizacji?
- Gdzie i dla kogo powinny by dostpne procedury dotyczce sygnalistów?
- Jak powinien wyglda bezpieczny kana zgosze i ile kanaów zgosze powinien mie wdroonych pracodawca?
- Co to s dziaania nastpcze?
- Jak ochron naley zapewni sygnalistom?
- Co musi zrobi pracodawca po otrzymaniu zgoszenia od sygnalisty?
- Czy osoby, które pomagaj sygnalicie, równie korzystaj ochrony?
- Czy sygnalista moe wspópracowa z mediami?
- Czy zgoszenie sygnalisty musi zawiera dowody na jego potwierdzenie?
- Kto moe mie dostp do zgosze dokonanych przez sygnalistów?
- Jak przechowywa akta spraw sygnalistów w organizacji?
- Jak prowadzi wewntrzne postpowania w organizacji dotyczce zgosze dokonanych przez sygnalistów?
- Czy student, osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej lub byy albo obecny kontrahent mog by sygnalistami?
- Co powinien zawiera raport z postpowania wewntrznego dotyczcego zgoszenia?
- Kto moe nakada kary finansowe na pracodawców za brak procedur dotyczcych sygnalistów?
- Jak wdroy dyrektyw np. w urzdzie gminy, starostwie, sdzie i innych jednostkach sektora publicznego?
- Prawo petycji, skarg i wniosków a zgaszanie narusze na podstawie dyrektywy – czym si róni?
- Czy samorzdowiec moe by sygnalist?
- Jakich zmian naley dokona w wewntrznych procedurach RODO w organizacji w zwizku z dyrektyw o sygnalistach?
- Jak wyglda odpowiedzialno sygnalisty: pracownicza, karna, cywilna, administracyjna?
- Na czym polega zakaz dziaa odwetowych?
- Czy sygnalista moe informowa o nieprawidowociach w social mediach?
- Jakich informacji sygnalista moe udziela w mediach?