Najbardziej aktualny, najbardziej praktyczny i najobszerniejszy na rynku wydawniczym komentarz do ustawy o finansach publicznych dotyczcy samorzdu terytorialnego. Publikacja, która zrywa z formu, i "komentarz koczy si tam, gdzie zaczyna si problem”

Jednostki samorzdu terytorialnego prowadz gospodark finansow, której zasady i reguy okrelaj przepisy ustawy o finansach publicznych oraz akty wykonawcze do tej ustawy. Unormowania te s równie aktualne dla samorzdowych jednostek organizacyjnych, przede wszystkim objtych budetem jednostek budetowych, ale równie samorzdowych zakadów budetowych. Cz przepisów ma znaczenie take dla samorzdowych osób prawnych (instytucje kultury, samodzielne publiczne zakady opieki zdrowotnej, inne samorzdowe osoby prawne).

Publikacja ma na celu wyjanienie praktycznych aspektów zwizanych ze stosowaniem przepisów wyznaczajcych reguy prowadzenia gospodarki finansowej przez JST i samorzdowe jednostki organizacyjne. Cel ten pomaga osign zamieszczenie w ksice kilkuset pyta i odpowiedzi na temat wywoujcych spory interpretacyjne zagadnie z zakresu finansów publicznych samorzdu terytorialnego. Ksika skada si z dwóch czci:

• komentarza do ustawy – w którym wyjaniono znaczenie przepisów stosowanych w zakresie gospodarki finansowej samorzdu terytorialnego, kadc nacisk na problemy majce istotny wymiar praktyczny,
• odpowiedzi na pytania – w podziale na okrelone kategorie tematyczne (np. Dochody i wydatki, Udzielanie ulg w zapacie nalenoci, Budet i jego zmiany, WPF, Obrót gotówkowy i bezgotówkowy, Kontrola zarzdcza, Audyt wewntrzny itd.).

Cz komentarzow i cz z odpowiedziami na pytania czy indeks. Dziki temu mona szybko odnale wyjanienia do danego przepisu.

Ppublikacja uwzgldnia najnowsze, wane zmiany w przepisach ustawy o finansach publicznych, jak te rozporzdze wykonawczych do tej ustawy, dotyczce:

• konstruowania planu wydatków budetu w oparciu o rozdziay usugowe i podmiotowe (zmiany wprowadzone przez nowelizacj klasyfikacji budetowej z 26.7.2021 r. (zmiany stosowane do konstruowania budetu na 2022 r., Dz.U. z 2021 r. poz. 1382);
• dotychczasowych i nowych róde finansowania deficytu budetowego gmin, powiatów, województw i ich zwizków (zmiany stosowane od 2020 r., Dz.U. z 2018 r., poz. 2500);
• uzupenienia ustawowo okrelonego katalogu tytuów dunych (zmiany stosowane od 2019 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 2500);
• moliwoci zacigania poyczek w samorzdowych osobach prawnych, w tym w funduszach ochrony rodowiska i gospodarki wodnej, z przeznaczeniem na realizacj przedsiwzi (zmiana art. 90 ustawy o finansach publicznych, stosowana od 2020 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 2500);
• zacigania przez podmioty samorzdowe zobowiza z tytuu niestandardowych instrumentów dunych (tzw. dug spacany wydatkami) i wymogów z tym zwizanych (zmiany stosowane od 2019 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 2500);
• problematyki limitów zamieszczanych w uchwale budetowej JST (zmiany stosowane od 2019 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 2500);
• nowych zasad ustalania relacji spaty zobowiza, okrelonych w przepisach art. 243 ustawy o finansach publicznych (zmiany stosowane od 2020 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 2500), z uwzgldnieniem modyfikacji wprowadzonych w zwizku z epidemi COVID-19, w tym  wycze z ogranicze w zakresie spat zobowiza zacignitych w celu uzupenienia ubytku w dochodach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2400);
• nowych zasad ustalania relacji czci operacyjnej budetu (art. 242 ustawy o finansach publicznych w brzmieniu stosowanym od 2022 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 2500), z uwzgldnieniem modyfikacji wprowadzonych w zwizku z epidemi COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 2400);
• udzielanych przez organ stanowicy JST upowanie do dokonywania zmian w budecie i wieloletniej prognozie finansowej na rzecz organu wykonawczego tej jednostki (zmiany stosowane od 2019 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 2500);
• nowej moliwoci udzielania z budetu JST dotacji celowej w ramach umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym (zmiana  obowizujca od 19.9.2018 r., Dz.U. z 2018 r., poz. 1693);
• wprowadzonych okresowo rozwiza finansowo-budetowych w zwizku z epidemi COVID-19 (m.in. Dz.U. z 2020 r., poz. 2400).

Publikacja zawiera take dokadne wyjanienie zmian w ustawie z wczeniejszego okresu, w szczególnoci z 2017 r. (np. moliwo zawarcia ugody w sprawie spornych nalenoci cywilnoprawnych, zwrot rodków europejskich, udzielanie ulg w zapacie nalenoci budetu, szczegóowo planu wydatków w jednostkach budetowych).

Ksika stanowi kompleksowe omówienie finansów publicznych samorzdu terytorialnego, wskazujc równie – w niezbdnym zakresie – na powizanie tych finansów z budetem pastwa. W ramach komentowanych przepisów zwrócono take uwag na akty wykonawcze do ustawy i ich znaczenie.

Autorzy szczegóowo wyjaniaj instytucj finansów publicznych oraz reguy gromadzenia dochodów, realizacji wydatków, przychodów i rozchodów, starajc si pokaza sposoby rozwizywania problemów i usun istniejce wtpliwoci. Ksika odchodzi jednoczenie od typowych dla wielu komentarzy prezentacji pogldów doktryny (czsto spornych) i analiz historycznych, koncentrujc si na przedstawieniu znaczenia okrelonych przepisów i argumentów uzasadniajcych formuowane w tym zakresie stanowisko. Z uwagi na znaczenie dla procesów stosowania prawa, w publikacji szeroko uwzgldniono aktualne orzecznictwo RIO i sdów administracyjnych w zakresie przepisów odnoszcych si do finansów samorzdu terytorialnego.

Doskonaym uzupenieniem ksiki s odpowiedzi na pytania, które przekrojowo przedstawiaj problematyczne zagadnienia finansów samorzdowych wraz z wyjanieniem spornych kwestii.  Komentarz szczegóowo wyjasnia obowizki, za niedopenienie których grozi odpowiedzialno za naruszenie dyscypliny finansów publicznych .m.in.:

• jakie s podstawowe zasady finansów publicznych, np. co oznacza dyrektywno planu finansowego w zakresie wydatków i rozchodów i jak zapewni realizacj zasady jawnoci gospodarki rodkami publicznymi,
• jakie s nowe róda finansowania deficytu budetowego w samorzdzie i jaka jest metodologia obliczania poszczególnych kategorii przychodów,
• jakie przychody mog zosta uwzgldnione przy ustalaniu zachowania relacji czci biecej budetu od 2022 r. (art. 242 ustawy o finansach publicznych),
• co to jest ubytek w dochodach JST zwizany z epidemi COVID-19 i jak go oblicza,
• czy dug JST w 2021 r. moe przekroczy 80% wykonanych na koniec roku dochodów ogóem,
• czy samorzdowe instytucje kultury stosuj klasyfikacj budetow,
• na czym polega kontrola wewntrzna wykonywana przez gównego ksigowego JSFP,
• czy kierownik samorzdowej jednostki budetowej musi przedoy umow do kontrasygnaty skarbnikowi JST,
• czy mona zatrudni gównego ksigowego urzdu JST (niezalenie od skarbnika JST – gównego ksigowego budetu),
• jaki jest zakres odpowiedzialnoci kierownika jednostki obsugujcej w JST,
• jak sporzdzi uchwa budetow i uchwa w sprawie WPF na 2022 r. i kolejne lata,
• na czym polega zgodno midzy ww. dokumentami (budet i WPF),
• czy zarzd JST moe zoy autopoprawk do projektu uchway budetowej,
• jakie s zasady tworzenia rezerw w budecie i dysponowania nimi,
• jakie s kompetencje zarzdu JST w zakresie zmiany uchway budetowej i zmiany uchway w sprawie WPF,
• co to s szczególne zasady wykonywania budetu i jakie jest ich znaczenie dla róde finansowania deficytu budetowego oraz wysokoci przychodów budetu,
• co zrobi z nadwyk dochodów z tytuu gospodarowania odpadami komunalnymi,
• czy JST moe udzieli dotacji celowej w ramach umowy partnerstwa publiczno-prywatnego,
• jak w trakcie wykonywania budetu zablokowa planowane wydatki budetowe, np. z uwagi na niekorzystne skutki epidemii COVID-19,
• kiedy i jakie wydatki mona umieci wykazie wydatków, które nie wygasaj z upywem roku budetowego,
• na czym polega program postpowania naprawczego,
• kiedy dochodzi zwrotu dotacji udzielonej z budetu JST,
• czy mona zaniecha dochodzenia nalenoci cywilnoprawnych,
• na jakich zasadach udzieli ulgi w zapacie niepodatkowych nalenoci budetowych o charakterze publicznoprawnym (np. opata adiacencka, mandat karny),
• czy istnieje obowizek sporzdzania sprawozda w zakresie wydatków strukturalnych,
• jakie s zasady zacigania zobowiza (w tym dunych i wieloletnich) przez JST i samorzdowe jednostki organizacyjne,
• czy JST moe zaciga zobowizania dune realizowane w rocznych transzach,
• czy umowa sprzeday z cen pacon przez JST na raty jest tytuem dunym i co to jest dug spacany wydatkami,
• czy mona zawrze ugod w sprawie nalenej JST kary umownej,
• w jakich przypadkach JST musi uzyska opini RIO,
• jak prawidowo przygotowa sesj absolutoryjn,
• jak rozumie obowizek zapewnienia efektywnej, adekwatnej i skutecznej kontroli zarzdczej,
• kiedy rozpocz audyt wewntrzny,

Ksika zawiera równie wzory dokumentów, przykady pozwalajce lepiej zrozumie stosowanie danego przepisu, tabele oraz wyroki sdów i organów nadzoru nad dziaalnoci JST. 

Przyjta formua przedstawienia problematyki gospodarki finansowej samorzdu terytorialnego stanowi wieloaspektowy, wszechstronny przewodnik po instytucjach finansów publicznych, przydatny na kadym etapie prowadzenia tej gospodarki (planowanie finansowe, wykonywanie planu finansowego, zatwierdzanie planu finansowego), dla wszystkich osób, które w jakim stopniu odpowiedzialne s za finanse samorzdu terytorialnego.