Najbardziej aktualny poradnik kompleksowo omawiajcy tematyk uchway budetowej na 2022 r. 

Zakres danych zawartych w uchwale budetowej ulega zmianom nie tylko wskutek kolejnych nowelizacji ustawy o finansach publicznych, ale take wobec zmian w przepisach stanowicych podstaw prawn do opracowania i realizacji budetu (istotna zmiana klasyfikacji budetowej z 26.7.2021 r.), czy te na skutek pojawiania si nowych instytucji prawnych (np. budet obywatelski, limitacja niestandardowych tytuów dunych), nowych róde finansowania zada (Fundusz przeciwdziaania COVID-19, RFIL) oraz poszukiwania efektywniejszych form realizacji zada budetowych w tym rónych paszczyzn wspódziaania JST w tym zakresie, problemów z dotacjami zamieszczanymi w budecie, jak równie uwarunkowa o charakterze obiektywnym (stan zagroenia epidemicznego, stan epidemii).

W zwizku z tym w niniejszej ksice przedstawiamy i wyjaniamy liczne zmiany w przepisach, które dotycz sporzdzania uchway budetowej na 2022 r. Dotycz one np. zmian w przepisach zwizanych z COVID-19, RFIL, wanych dla budetu kwestii klasyfikacyjnych (np. konstruowania planu wydatków budetu w oparciu o rozdziay usugowe i podmiotowe).

Omawiamy równie problematyk zmian budetu, a w szczególnoci kwesti zakresu kompetencji organu wykonawczego do dokonywania zmian w budecie JST w tym zwizanych z przeciwdziaaniem skutkom epidemii COVID-19. To zagadnienie zostao uregulowane w ustawie z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwizaniach zwizanych z zapobieganiem, przeciwdziaaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakanych oraz wywoanych nimi sytuacji kryzysowych.

Do wanych zmian naley zaliczy podniesienie rangi szczególnych zasad wykonywania budetu wynikajcych z ustaw odrbnych poprzez zaliczenie niewykorzystanych rodków pieninych pochodzcych z ich rozliczenia do przychodów budetu JST i róde finansowania deficytu budetowego i poszerzanie tych zasad o kolejne tytuy dochodów np. RFIL lub niejasne pod tym wzgldem zmiany jakie miay miejsce np. w ustawie – Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Wanym narzdziem wykonywania budetu s rezerwy budetowe, które musz znajdowa si w budecie kadej JST. Dotycz one sytuacji nieprzewidzianych, nadzwyczajnych, wyjtkowych, jakie zdarzaj si w trakcie wykonywania budetu. Z tak sytuacj mamy do czynienia w z zwizku z trwajc pandemi COVID-19. Tutaj pojawia si wiele wtpliwoci na jakie zadania mona wykorzystywa rodki z tych rezerw, w jakiej wysokoci powinny by one tworzone. To wszystko wyjaniamy w niniejszej publikacji.

Istotnym atutem tej publikacji jest ponadto omówienie tematyki wydatków niewygasajcych oraz blokowanie planowanych wydatków budetowych, szczególnie przydatne JST w sytuacji epidemii COVID-19, czy innych stanów zagroenia wykonania budetu.

Ponadto w ksice przedstawiono wiele cigle aktualnych i wanych zagadnie zwizanych z trybem prac nad projektem uchway budetowej, funduszem soeckim oraz budetem obywatelskim. W szczególnoci wprowadzone z dniem 31.1.2018 r. regulacje ustawowe dotyczce budetu obywatelskiego wci wywouj wiele problemów w zakresie ich stosowania w praktyce samorzdowej. Ksika przedstawia problematyk budetu obywatelskiego w wietle przepisów prawa finansów publicznych, omawia charakter prawny wydatków dokonywanych przez organy JST na realizacj zada budetu obywatelskiego, a take ich umiejscowienie w uchwale budetowej JST. W podobnym wietle przedstawiono w ksice problematyk funduszu soeckiego. Epidemia COVID-19 spowodowaa, e organy stanowice w niektórych gminach nie byy w stanie zachowa ustawowego zawitego terminu na podjcie uchway w sprawie funduszu soeckiego – 31 marca roku poprzedzajcego rok budetowy.

W drugim wydaniu ksiki szczegóowo przedstawiono zagadnienie rodków budetowych na zadania realizowane w ramach wspódziaania jednostek samorzdu terytorialnego z przedstawieniem moliwych form tego wspódziaania oraz zwizanych z nimi dochodów i wydatków wraz prawidowym ich ujciem w uchwale budetowej.

Drugie wydanie poszerzono o rozdzia dotyczcy tematyki dotacji. W formie dotacji JST otrzymuj wiele transferów rodków z budetu pastwa, z budetów innych JST oraz od innych JSFP. Poprzez udzielenie dotacji JST finansuj du cz naoonych na nie zada. Jest to problematyka stwarzajca szereg problemów, a nieprawidowoci s dotkliwe i sankcjonowane na gruncie ustawy o odpowiedzialnoci za naruszenie dyscypliny finansów.

Osobny rozdzia powicono Rzdowemu Funduszowi Inwestycji Lokalnych, wobec kolejnych transz rodków jakie JST pozyskuj z tego Funduszu w 2021 r.

W drugim wydaniu na kocu ksiki „Uchwaa budetowa" znalaz si nowy rozdzia „Uchwaa budetowa jednostki samorzdu terytorialnego w pytaniach i odpowiedziach", w którym autorzy odpowiadaj na nurtujce szczególnie praktyków samorzdowych pytania dotyczce problematyki budetowej.

W ksice wyjaniono m.in.: zagadnienia z zakresu:

Zmian w budecie:

• W jakim zakresie organ wykonawczy moe dokona zmian w budecie JST, polegajcych na zwikszeniu o okrelon kwot planu wydatków majtkowych budetu zwizanych z wprowadzeniem przez JST nowych inwestycji lub zakupów inwestycyjnych, w tym stanowicych przedsiwzicia?
• Jakie s relacje midzy poszczególnymi kompetencjami organu wykonawczego dotyczcymi zmiany budetu JST?

Rezerw:

• Na jakie zdarzenia trzeba utworzy rezerwy, na jakie mona, a na nie mona jej tworzy; jakie s limity wysokoci rezerwy ogólnej, na co mona j wykorzysta i czy mona j zmieni w cigu roku budetowego; jakie s rónice pomidzy rozdysponowaniem rezerwy ogólnej a jej czciowym rozwizaniem;
• Jakie zmiany w zakresie wykorzystania rezerwy ogólnej wprowadzia ustawa covidowa z 2.3.2020 r.;
• Jakie s obligatoryjne rezerwy celowe; jaka jest minimalna wysoko rezerwy na zarzdzanie kryzysowe (niestety z dziaalnoci nadzorczej i kontrolnej RIO wynika, e JST tworz zbyt nisk rezerw w stosunku do wymaganego ustawowego minimum)?
• Jakie s rónice w dysponowaniu rezerw celow na zadania z zakresu zarzdzania kryzysowego, w porównaniu do innych rezerw celowych budetu?
• Jaka jest rónice pomidzy rezerw ogóln a rezerwami celowymi budetu jednostki samorzdu terytorialnego?
• Jaki organ jest waciwy do dysponowania rezerwami budetu jednostki samorzdu terytorialnego?
• Jak ujmowa w klasyfikacji budetowej i ewidencjonowa w ksigach rachunkowych rezerwy?

Wydatków niewygasajcych:

• Jak kontrolowa zakres niewykorzystania wydatku, aby wnioskowa o jego ujcie jako niewygasajcy?
• Jaki organ jest uprawniony do utworzenia wydatków niewygasajcych? Jakie s obligatoryjne elementy uchway w sprawie wydatków niewygasajcych budetu JST?
• Jak ujmowa w wykazie niezrealizowanych kwot wydatki zwizane z realizacj projektów wspófinansowanych ze rodków z budetu Unii Europejskiej?
• Jaki jest ostateczny termin dokonania wydatku niewygasajcego?
• Jakie s formalnoprawne wymogi uchway organu stanowicego JST podejmowanej w sprawie wydatków niewygasajcych?
• Jak wydatki niewygasajce ujmowa w klasyfikacji budetowej i ewidencjonowa w ksigach rachunkowych?

Budetu obywatelskiego:

• Jak naley definiowa budet obywatelski i jaki jest jego charakter prawny?
• Co oznacza obligatoryjno budetu obywatelskiego w miastach na prawach powiatu?
• Jaki jest charakter prawny ustawowego limitu wysokoci budetu obywatelskiego w miastach na prawach powiatu i jak naley go oblicza?
• Jak powinny by ustalane terminy w procedurze budetu obywatelskiego?
• Jakie zadania (projekty) budetu obywatelskiego mog by przyjmowane do realizacji przez organy JST?
• Jakie s podstawowe wymogi prawidowej uchway w sprawie wymaga, jakie powinien spenia projekt budetu obywatelskiego – w zakresie wymaganej liczby podpisów mieszkaców popierajcych wniosek, zasad oceny zgoszonych projektów, trybu odwoawczego, zasad przeprowadzania gosowania nad projektami?
• Jak powinno wyglda uwzgldnianie zada budetu obywatelskiego w uchwale budetowej?
• Jaki jest zakres dopuszczalnych zmian w zadaniach budetu obywatelskiego wprowadzanych przez organ stanowicy JST w trakcie prac nad projektem uchway budetowej?
• Jaka powinna by szczegóowo wydatków na zadania budetu obywatelskiego uwzgldnianych w uchwale budetowej?
• Jaki jest charakter prawny wydatków dokonywanych w ramach budetu obywatelskiego?
• Czy mona „przedua" okres realizacji zadania budetu obywatelskiego ponad rok budetowy?
• Jakie przepisy dotyczce pandemii COVID-19 mog by wykorzystywane przez organy JST przy tworzeniu i realizacji budetu obywatelskiego?

Funduszu soeckiego:

• Jak naley definiowa fundusz soecki i jaki jest jego charakter prawny?
• Czy fundusz soecki moe funkcjonowa na terenie miasta?
• Jakie s ustawowe terminy w procedurze wyodrbniania i realizacji funduszu soeckiego?
• Co oznacza zawity charakter tych terminów?
• Jakie s obowizki informacyjne i sprawozdawcze wójta w zakresie procedury funduszu soeckiego?
• Co oznacza stay i nieograniczony czasowo charakter uchway w sprawie wyraenia zgody na wyodrbnienie funduszu soeckiego w budecie gminy?
• Co oznacza zasada corocznego podejmowania uchway o niewyraeniu zgody na wyodrbnienie funduszu soeckiego w kolejnym roku budetowym?
• Jakie s wymogi formalne i merytoryczne przedsiwzicia soeckiego?
• Jakie s dopuszczalne przesanki odrzucania wniosków soeckich przez wójta i rad gminy?
• Jak powinno wyglda uwzgldnianie wniosków soectw w uchwale budetowej?
• Jaka powinna by szczegóowo wydatków na przedsiwzicia soeckie uwzgldniane w uchwale budetowej szczegóowo tzw. zacznika soeckiego?
• Jakie s zasady dokonywania wydatków na realizacj przedsiwzi soeckich?
• Czy istnieje moliwo zmiany przedsiwzicia soeckiego w trakcie roku budetowego?
• Jakie s konsekwencje niezrealizowania wydatków na przedsiwzicie soeckie w roku budetowym?
• Jakie przepisy dotyczce pandemii COVID-19 mog by wykorzystywane przez organy gminy przy wyodrbnianiu i realizacji funduszu soeckiego?

Wszystkie wzory dokumentów publikowane w ksice s dostpne na stronie internetowej, której adres znajduje si w wersji wydrukowanej publikacji.