Publikacja przedstawia i wyjania liczne zmiany w przepisach, które dotycz sporzdzania uchway budetowej na 2021 r. Zostaa w niej omówiona równie problematyka zmian budetu, a w szczególnoci kwestii szczególnego zakresu kompetencji organu wykonawczego do dokonywania zmian w budecie JST zwizanego z przeciwdziaaniem skutkom epidemii COVID-19. Zagadnienie to zostao uregulowane w ustawie z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwizaniach zwizanych z zapobieganiem, przeciwdziaaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakanych oraz wywoanych nimi sytuacji kryzysowych.

Ponadto w ksice przedstawiono wiele cigle aktualnych i wanych zagadnie zwizanych z trybem prac nad projektem uchway budetowej, funduszem soeckim oraz budetem obywatelskim.

W publikacji wyjaniono m.in. zagadnienia z zakresu:

1. Zmian w budecie:
   • W jakim zakresie organ wykonawczy moe dokona zmian w budecie JST, polegajcych na zwikszeniu o okrelon kwot planu wydatków majtkowych budetu zwizanych z wprowadzeniem przez JST nowych inwestycji lub zakupów inwestycyjnych, w tym stanowicych przedsiwzicia?
   • Jakie s relacje midzy poszczególnymi kompetencjami organu wykonawczego dotyczcymi zmiany budetu JST?
   • Czy zmiany w planie dochodów i wydatków budetu, do których jest uprawniony organ wykonawczy JST w oparciu o art. 15zn pkt 1 ustawy covidowej, mog prowadzi do pogorszenia wyniku budetu JST?
   • Jaki jest zakres moliwych zmian dokonywanych przez organ wykonawczy w planie dochodów i wydatków budetu?
   • Jaki jest zakres uprawnie do zmian z przekroczeniem zasady równowaenia budetu w czci biecej?
   • Jakie s moliwoci zmiany przeznaczenia dochodów z opat za zezwolenia na sprzeda napojów alkoholowych?
   • Jakie s szczególne kompetencje organu wykonawczego w zakresie zwikszenie limitu zobowiza z tytuu zacignitych kredytów i poyczek oraz emitowanych papierów wartociowych?
   • Kiedy organ wykonawczy moe zaciga zobowizania bez koniecznoci uzyskania opinii RIO o moliwoci ich spaty?
2. Rezerw:
   • Na jakie zdarzenia trzeba utworzy rezerwy, na jakie mona, a na jakie (typu „rozchody budetu") nie mona jej tworzy?
   • Jakie s limity wysokoci rezerwy ogólnej, na co mona j wykorzysta i czy mona j zmieni w cigu roku budetowego?
   • Jakie s rónice pomidzy rozdysponowaniem rezerwy ogólnej a jej czciowym rozwizaniem; jakie zmiany w zakresie wykorzystania rezerwy ogólnej wprowadzia ustawa covidowa z 2.3.2020 r.?
   • Jakie s obligatoryjne rezerwy celowe?
   • Jaka jest minimalna wysoko rezerwy na zarzdzanie kryzysowe (niestety z dziaalnoci nadzorczej i kontrolnej RIO wynika, e JST tworz zbyt nisk rezerw w stosunku do wymaganego ustawowego minimum)?
   • Jakie s rónice w dysponowaniu rezerw celow na zadania z zakresu zarzdzania kryzysowego, w porównaniu do innych rezerw celowych budetu?
   • Jaka jest rónice pomidzy rezerw ogóln a rezerwami celowymi budetu jednostki samorzdu terytorialnego?
   • Jaki organ jest waciwy do dysponowania rezerwami budetu jednostki samorzdu terytorialnego?
   • Jak ujmowa w klasyfikacji budetowej i ewidencjonowa w ksigach rachunkowych rezerwy?
3. Wydatków niewygasajcych:
   • Jak kontrolowa zakres niewykorzystania wydatku, aby wnioskowa o jego ujcie jako niewygasajcy?
   • Jaki organ jest uprawniony do utworzenia wydatków niewygasajcych?
   • Jakie s obligatoryjne elementy uchway w sprawie wydatków niewygasajcych budetu JST?
   • Jak ujmowa w wykazie niezrealizowanych kwot wydatki zwizane z realizacj projektów wspófinansowanych ze rodków z budetu Unii Europejskiej?
   • Jaki jest ostateczny termin dokonania wydatku niewygasajcego?
   • Jakie s formalnoprawne wymogi uchway organu stanowicego JST podejmowanej w sprawie wydatków niewygasajcych?
   • Jak wydatki niewygasajce ujmowa w klasyfikacji budetowej i ewidencjonowa w ksigach rachunkowych?

Zakres danych zawartych w uchwale budetowej ulega zmianom nie tylko wskutek kolejnych nowelizacji ustawy o finansach publicznych, ale take wobec zmian w przepisach stanowicych podstaw prawn do realizacji budetu, czy te na skutek pojawiania si nowych instytucji prawnych, jak równie uwarunkowa o charakterze obiektywnym (stan zagroenia epidemicznego, stan epidemii).

Wanym narzdziem wykonywania budetu s rezerwy budetowe, które musz znajdowa si w budecie kadej JST. Dotycz one sytuacji nieprzewidzianych, nadzwyczajnych, wyjtkowych, jakie zdarzaj si w trakcie wykonywania budetu. Z tak sytuacj mamy do czynienia w 2020 r. z zwizku z trwajc pandemi COVID-19. Tutaj pojawia si wiele wtpliwoci na jakie zadania mona wykorzystywa rodki z tych rezerw, w jakiej wysokoci powinny by one tworzone. To wszystko wyjaniamy w niniejszej publikacji.

Istotnym atutem tej publikacji jest ponadto omówienie tematyki wydatków niewygasajcych oraz blokowanie planowanych wydatków budetowych, szczególnie przydatne JST w sytuacji epidemii COVID-19. Warto pamita, e obecnie podczas wykonywania budetów samorzdowych, w zwizku z epidemi COVID-19, zarzdy JST maj wiksz elastyczno blokowania zaplanowanych wydatków jednostek organizacyjnych i tworzenia z nich rezerw celowych. Pienidze z tej rezerwy mog by wydatkowane wtedy tylko na przeciwdziaaniem skutkom epidemii COVID-19. Warte odnotowania jest równie, e obecnie trwaj prace legislacyjne nad wydueniem czasu, do którego bdzie mona wydawa rodki budetowe, wskazane jako tzw. wydatki niewygasajce. Zakada si, e wydatki z 2020 r. bd mogy by realizowane równie w kolejnym roku – do 30 listopada. Dziki temu moliwa bdzie realizacja przedsiwzi, które byy zaplanowane w 2020 r., a które m.in. na skutek COVID-19, nie zostan ukoczone. Tym samym ostateczny termin ich realizacji zostanie wyduony maksymalnie do 30 listopada 2021.
 

Spis treci:

Rozdzia I. Tryb prac nad projektem uchway budetowej (Waldemar Witalec)

Rozdzia II. Budet jednostki samorzdu terytorialnego (Bernadeta Dziedziak)

Rozdzia III. Tre i zakres uchway budetowej jednostki samorzdu terytorialnego (Bernadeta Dziedziak)

Rozdzia IV. Obligatoryjne zaczniki uchway budetowej jednostki samorzdu terytorialnego (Bernadeta Dziedziak)

Rozdzia V. Budet obywatelski jako element skadowy uchway budetowej jednostki samorzdu terytorialnego (Anna Ostrowska)

Rozdzia VI. Fundusz soecki jako element skadowy uchway budetowej jednostki samorzdu terytorialnego (Anna Ostrowska)

Rozdzia VII. Rezerwy w budecie jednostki samorzdu terytorialnego (Bernadeta Dziedziak)

Rozdzia VIII. Zmiany budetu oraz zmiany innych ustale uchway budetowej (Waldemar Witalec)

Rozdzia IX. Blokowanie planowanych wydatków budetowych (Bernadeta Dziedziak)

Rozdzia X. Wydatki niewygasajce budetu jednostki samorzdu terytorialnego (Bernadeta Dziedziak)