Podstawy i róda prawa Unii Europejskiej. System Prawa Unii Europejskiej. Tom IDogbne i kompleksowe omówienie zagadnie dotyczcych podstaw i róde prawa Unii Europejskiej.
W publikacji Autorzy przedstawili nastpujce zagadnienia:
- teorie integracji europejskiej (w tym m.in.: federalizm, funkcjonalizm, neofuncjonalizm, midzyrzdowo, konfederalizm, transakcjonizm);
- histori integracji europejskiej i rozwój prawa unijnego (przedstawiono rozwój integracji poczwszy od lat 1945–1950, traktatu paryskiego i traktatów rzymskich, przez ewolucj gospodarcz, instytucjonaln i terytorialn, polityczn jako tworzenie wspólnego rynku, a po konstytucjonalizacj traktatow i gówne kierunki ewolucji ustrojowej);
- wartoci Unii Europejskiej, tj. godno osoby ludzkiej, wolno, demokracja, równo, zasada pastwa prawnego oraz poszanowanie praw czowieka, które peni fundamentaln rol z punktu widzenia tworzenia wspólnot politycznych;
- cele Unii Europejskiej, które zostay wskazane w art. 3 ust. 1 TUE – „pokój, wartoci [UE] oraz dobrobyt jej narodów", a take cele dekodowane z treci tego przepisu, np.: zrównowaony wzrost gospodarczy oraz stabilno cen, ochrona rodowiska naturalnego, spójno gospodarcza, spoeczna i terytorialna czy solidarno midzy pastwami czonkowskimi; ponadto omówiono urzeczywistnienie celów UE;
- cechy i charakter prawa unijnego, które ma autonomiczny charakter w stosunku do prawa krajowego i midzynarodowego;
- zasad kompetencji powierzonych i kategorie kompetencji; wyróniono m.in. kompetencje dorozumiane, subsydiarne, wyczne, niewyczne, dzielone, wspierajce, koordynujce i uzupeniajce;
- instytucje europejskie, czyli: instytucje polityczne (Rada Europejska, Rada, Parlament Europejski, Komisja Europejska, Trybuna Obrachunkowy), organy doradcze (Komitet Ekonomiczno-Spoeczny, Komitet Regionów), organy ekonomiczne (Europejski Bank Centralny, Europejski System Banków Centralnych, Europejski Bank Inwestycyjny), Europejska Suba Dziaa Zewntrznych, Agencje), a take omówiono zmiany instytucjonalne i zasady wspódziaania instytucji UE;
- zagadnienia demokratycznego charakteru Unii Europejskiej (w tym: legitymizacja przez pryzmat demokracji przedstawicielskiej oraz uczestniczcej, zasady przejrzystoci i jej przejawy na poziomie architektury instytucjonalnej Unii);
- obywatelstwo Unii Europejskiej, jego genez, porównanie z obywatelstwem pastw czonkowskich, klasyfikacj i omówienie poszczególnych praw obywateli Unii;
- Traktaty stanowice podstaw Unii, tj. traktaty zaoycielskie i akcesyjne oraz akty prawne zwizane z wystpieniem pastwa czonkowskiego z Unii;
- procedury zmiany traktatów zaoycielskich, które zostay podzielone na zwyk procedur (ustanowion w art. 48 ust. 2–5 TUE) i uproszczone procedury (ustanowione w art. 48 ust. 6 i 7 TUE), a take postanowienia traktatów zblione do procedur zmiany, zmiany traktatów dokonywane w zwizku akcesj lub wystpieniem z Unii i sprostowania do traktatów zaoycielskich;
- ogólne zasady prawa (w tym: ich pochodzenie, funkcje oraz zakres zastosowania);
- umowy midzynarodowe Unii Europejskiej i umowy mieszane, umowy midzynarodowe pastw czonkowskich oraz omówiono kompetencje Unii do zawierania umów z uwzgldnieniem podziau na kompetencje wyrane, dorozumiane, wyczne i niewyczne, skutki umów midzynarodowych zawartych przez UE;
- akty ustawodawcze i nieustawodawcze w prawie Unii Europejskiej oraz genez podziau i hierarchi;
- stanowienie aktów ustawodawczych (z uwzgldnieniem inicjatywy ustawodawczej, procesów ustawodawczych, udziau parlamentów narodowych w stanowieniu aktów ustawodawczych oraz instrumentów zapewnienia wysokiej jakoci legislacji UE) oraz nieustawodawczych, czyli aktów delegowanych i wykonawczych;
- rozporzdzenie, dyrektywa, decyzja jako rodzaje wicych aktów prawnych;
- zalecenia, opinie, akty nienazwane, soft law (w tym: rozwój soft law w systemie ustrojowym UE, rodzaje aktów soft law, charakterystyka unijnego soft law, podzia aktów unijnego soft law);
- rol Trybunau Sprawiedliwoci w tworzeniu unijnego porzdku prawnego (w tym m.in.: skuteczno i moc wic prawa orzeczniczego);
- specyfik róde prawa w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci przed i po wejciu w ycie Traktatu z Lizbony;
- ,,nowe rzdzenie" i inne koncepcje (omówiono systematyk podstawowych zagadnie, zasady, formy i metody unijnej koncepcji „nowego rzdzenia");
- scenariusze rozwoju prawa integracji europejskiej z uwzgldnieniem przeszoci, rozwoju Unii Europejskiej, zrónicowaniem stopnia zintegrowania, a take nowe inicjatywy w sprawie przyszoci Unii Europejskiej.
Publikacja skierowana jest do teoretyków i praktyków zajmujcych si prawem Unii Europejskiej, rodowisk politycznych z uwzgldnieniem posów do Parlamentu Europejskiego, studentów i aplikantów, a take wszystkich zainteresowanych kompleksowym opracowaniem z dziedziny prawa UE.