WSTP

Konstrukcja systemu finansowego jednostek samorzdu terytorialnego (JST) determinuje sprawno jego dziaania oraz wyznacza moliwoci rozwojowe. System taki powinien uwzgldnia zarówno odpowiednio przypisane róda dochodów wasnych, jak i prawidowo oszacowane potrzeby wydatkowe oraz transfery wyrównujce.

Publikacja skupia si na stronie dochodowej JST, a gównym tematem jest potencja dochodowy tych jednostek. W czsto spotykanym ujciu potencja ten odpowiada zdolnoci jednostki do pozyskiwania dochodów wasnych w celu finansowania usug publicznych. W opracowaniu dokonano rozrónienia trzech rónych rodzajów potencjau dochodowego JST, co jest uzasadnione odmiennymi celami, do jakich potencja ten moe by wykorzystywany.

Wielko samorzdowego potencjau dochodowego zaley od wielu czynników, z których cz jest niezalena od organów JST. W publikacji przedstawiono wielko potencjau dochodowego rónych rodzajów jednostek, w ujciu nominalnym i w przeliczeniu na jednego mieszkaca w latach 2010-2018. Podjto te prób zidentyfikowania czynników zewntrznych majcych wpyw na wielko tego potencjau.

Publikacja odwouje si do wyników bada statutowych prowadzonych w Kolegium Zarzdzania i Finansów SGH w latach 2018-2019 . W trakcie bada opracowano baz danych, obejmujc dochody JST, z podziaem na róne ich kategorie.

Baz sporzdzono, opierajc si na danych publikowanych przez Ministerstwo Finansów, zarówno w formie zagregowanej, jak i na podstawie baz danych obejmujcych sprawozdania jednostkowe JST. Korzystano przede wszystkim ze sprawozda Rb-27S (Sprawozdanie z wykonania planu dochodów budetowych samorzdowej jednostki budetowej/jednostki samorzdu terytorialnego) oraz Rb-PDP (Sprawozdanie z wykonania planu dochodów podatkowych gminy/miasta na prawach powiatu). Wykorzystano take dane Gównego Urzdu Statystycznego pochodzce z Banku Danych Lokalnych.

Opracowanie skada si z dziewiciu rozdziaów. Pierwszy z nich ma charakter wprowadzajcy - przybliono w nim pojcie samorzdu terytorialnego, opisano jego reaktywacj w Polsce w roku 1990 i dalsze reformy systemowe, ukazano rol, jak samorzd terytorialny odgrywa w systemie finansów publicznych. Na kocu tego rozdziau scharakteryzowano formy organizacyjne podsektora samorzdowego.

W rozdziale drugim przedstawiono akty prawne regulujce system finansowy JST  oraz róne kryteria klasyfikacji dochodów samorzdowych. Trzeci za rozdzia powicono zmianom, jakie zachodziy w systemie dochodów JST od roku 1990.

Kolejne trzy rozdziay charakteryzuj dochody JST - jest to punkt wyjcia do dalszych analiz. Duo miejsca powicono szczególnie dochodom wasnym jednostek samorzdowych, identyfikowanych czsto z ich potencjaem dochodowym.

W rozdziale siódmym dokonano przegldu literatury traktujcej o potencjale dochodowym. Analiza publikacji zagranicznych, gównie amerykaskich, umoliwia wskazanie najwaniejszych elementów tego potencjau, a take sposobów jego pomiaru. Przedstawiono równie sposoby ujcia rónych rodzajów potencjaów JST spotykanych w opracowaniach polskojzycznych.

Ósmy rozdzia prezentuje trójwymiarowe podejcie do potencjau dochodowego w Polsce, wraz z uzasadnieniem dokonania takiego rozrónienia. W ostatnim rozdziale zawarto wyniki przeprowadzanych oblicze. W zakoczeniu podsumowano prowadzone badania.