Podstawy wszczcia wtórnego postpowania upadociowego. Zgodnie z rozporzdzeniem rady (WE) nr 1346/2000

Prezentowana publikacja jest pierwsza na rynku wydawniczym monografia powicona wtórnemu postpowaniu upadociowemu i jedna z nielicznych dotyczcych transgranicznego postpowania upadociowego w Unii Europejskiej.

W ksice ujto wyniki badan empirycznych przeprowadzonych we wszystkich sadach upadociowych w Polsce, uwzgldniono tez orzeczenia Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej oraz Sdu Najwyszego dotyczce unijnych spraw upadociowych. Jej lektura umoliwi kompleksowe przygotowanie zarówno do sporzdzenia wniosku o ogoszenie upadoci wtórnej w Polsce, jak i wydania stosownego orzeczenia przez sad polski.

Rozwaania o podstawach ogoszenia upadoci wtórnej odpowiadaj dziaaniom sdu rozpoznajcego wniosek o ogoszenie upadoci. Za szczególnie cenne naukowo naley uzna uwagi o automatycznym uznaniu orzeczenia zagranicznego o wszczciu postpowania upadociowego.

Adresaci:
Ksika jest adresowana do sdziów upadociowych, syndyków, adwokatów, radców prawnych, a take przedstawicieli nauki zajmujcych si poruszana tematyka.

Patryk Filipiak - doktor nauk prawnych; adwokat i partner w kancelarii prawnej; syndyk licencjonowany; czonek midzynarodowego stowarzyszenia prawa upadociowego INSOL EUROPE; czonek Zespou przy Ministrze Sprawiedliwoci ds. reformy prawa upadociowego. Wspópracuje z Instytutem Allerhanda oraz Krajow Szko Sdownictwa i Prokuratury, w ramach której prowadzi szkolenia dla sdziów upadociowych. Jest autorem publikacji obejmujcych tematyk prawa upadociowego, prawa ubezpiecze gospodarczych oraz postpowania cywilnego, a take wspóautorem komentarza do rozporzdzenia Rady (WE) nr 1346/2000 w sprawie postpowania upadociowego.

Wstp

1. Od czasu akcesji Polski do Unii Europejskiej, obok znaczcych korzyci wynikajcych z uatwionej wspópracy z unijnymi partnerami, krajowych uczestników rynku w wikszym stopniu dotycz take zagroenia gospodarcze. Wielo inwestycji zewntrznych w Polsce, dua skala wymiany handlowej, w tym take dobrze funkcjonujcy eksport towarów i usug, sprawiaj, e ryzyko upadoci partnera zagranicznego musi zosta uwzgldnione. Ryzyko to jest tym wiksze, im powaniejsza jest niejasno sytuacji prawnej zwizanej z kryzysem w danym stosunku prawnym.

Z momentem wejcia w ycie rozporzdzenia Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie postpowania upadociowego (Dz. Urz. UE L 160 z 30.06.2000, s. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19,1.1, s. 191,zpón.zm.) ryzyko to znacznie si zmniejszyo. Pomimo wielu niejasnoci interpretacyjnych oraz braku penej wiadomoci w zakresie koniecznoci stosowania norm Rozporzdzenia, stao si ono filarem podtrzymujcym system unijnego postpowania upadociowego. Pamita trzeba przy tym, e twórcy Rozporzdzenia nie zdoali wprowadzi jednolitego, uniwersalnego i w peni zharmonizowanego europejskiego postpowania upadociowego. Przyjto metod odwoania si do przepisów pastw czonkowskich regulujcych postpowania upadociowe, objte zakresem zastosowania i wymienione w zaczniku do Rozporzdzenia. Pomimo prowadzonych prac legislacyjnych obecnie brak jest równie unijnego rejestru toczcych si spraw upadociowych. Mimo to wiele kwestii procesowych, kolizyjnoprawnych, a nawet zagadnie merytorycznych normowanych jest jednolicie na terenie caej Unii Europejskiej.

2. W systemie europejskim wyróni mona gówne postpowanie upadociowe oraz uboczne postpowanie upadociowe. Wprowadzenie modelu wieloci postpowa upadociowych oraz wspóistnienia prowadzonych równolegle postpowa, agodzi mankamenty braku unijnego postpowania upadociowego.

Ogoszenie upadoci gównej ma skutek uniwersalny i rozciga si na cay majtek dunika pooony na obszarze Unii Europejskiej Do wszczcia tego postpowania waciwe midzynarodowo s sdy pastwa pooenia gównego orodka podstawowej dziaalnoci. Ogoszenie upadoci gównej, bez potrzeby dopeniania jakichkolwiek formalnoci, wywouje w innych pastwach skutki, które wynikaj z prawa pastwa wszczcia postpowania.

Ogoszenie upadoci ubocznej ma, co do zasady, skutek ograniczony do majtku pooonego na terytorium pastwa wydania orzeczenia. Postpowanie uboczne obejmuje dwa rodzaje postpowa. Po pierwsze, wyrónia si postpowanie wtórne, czyli postpowanie wszczynane po otwarciu postpowania gównego. Po drugie, wyrónia si niezalene postpowanie uboczne, czyli postpowanie uboczne wszczynane przed otwarciem postpowania gównego. Ogoszenie upadoci ubocznej nastpuje w pastwie pooenia oddziau dunika, czyli miejsca wykonywania dziaalnoci gospodarczej niemajcej charakteru tymczasowego, przy wykorzystaniu zasobów ludzkich i majtkowych.

3. Zasadniczym przedmiotem rozprawy jest analiza podstaw wszczcia postpowania wtórnego zgodnie z rozporzdzeniem nr 1346/2000. Przez podstawy wszczcia postpowania wtórnego rozumie si okolicznoci warunkujce dopuszczalno merytorycznego zbadania wniosku o wszczcie postpowania oraz okolicznoci warunkujce jego pozytywne rozpatrzenie. Zaproponowano przy tym podejcie syntetyczne, które pozwala na omówienie warunków wszczcia postpowania zarówno o charakterze procesowym, jak i merytorycznym. Przedmiotem pracy s wic wszystkie okolicznoci, które musz zosta zweryfikowane przez sd upadociowy w ramach rozpoznania wniosku o ogoszenie upadoci wtórnej. Pozytywna weryfikacja tych okolicznoci bdzie skutkowaa wszczciem postpowania upadociowego wobec dunika.

Podstawy te s jednolite i obowizuj na terenie caej Unii Europej' skiej, z wyczeniem Danii. Za optymaln badawczo uznano wic me' tod formalno-dogmatyczn. Pomimo e rozporzdzenie nr 1346/2000 odwouje si do poszczególnych regulacji krajowych jako przepis0" merytorycznych, to zrezygnowano z posuenia si metod komparaty styczn w szerszym zakresie. Porównanie rozwiza prawnych poszcze gólnych pastw posiadajcych minimum istotnych cech wspólnych prowadzono wycznie, gdy suyo to lepszemu i peniejszemu omó-wieniu danej instytucji lub te, gdy byo to przydatne w procesie interpretacji przepisów rozporzdzenia nr 1346/2000.

Jedynie pobocznie i syntetycznie omówione zostay podstawy wszczcia postpowania wtórnego okrelone w prawie krajowym. Ograniczono si przy tym do prawa polskiego. Wprowadzenie tej materii do obszaru badawczego uzasadnia si koniecznoci zaprezentowania penego spektrum okolicznoci rozpatrywanych przez sd, do którego trafia wniosek o ogoszenie upadoci.

4. Prawidowa analiza przepisów rozporzdzenia nr 1346/2000 musiaa by wsparta stosownym doborem literatury polskiej oraz zagranicznej, jak równie orzecznictwa Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej. Trybuna do tej pory wyda dziesi orzecze w sprawach upadociowych, rozstrzygajc wnioski zoone w trybie prejudycjalnym przez sdy pastw czonkowskich. Wikszo z tych orzecze dotyczy przedmiotu niniejszej pracy dlatego zostaa w niej omówiona. W czterech przypadkach zoone zostay opinie rzeczników generalnych dziaajcych przy TSUE. Judykaty te wraz z opiniami dostpne s na oficjalnej stronie Trybunau (www.curia.europa.eu), równie w jzyku polskim.

Na koniec autor pragnie wyrazi swoj wdziczno Panu Profesorowi Feliksowi Zedlerowi za wiele serdecznoci okazanej podczas kilku lat opieki naukowej oraz za nieocenione, krytyczne wsparcie merytoryczne przy pracy nad rozpraw doktorsk.