Stosunki pracy u maych pracodawców

Wprowadzenie

Przedmiotem opracowania jest analiza unormowa prawnych stosunków pracy u maych pracodawców, a waciwie rónych aspektów tych stosunków w ujciu instytucjonalnym. Pomimo e w jzyku prawnym nie wystpuje okrelenie „maego pracodawcy" (funkcjonuje natomiast pojcie „may i redni przedsibiorca" - MSP, a w ramach maego przedsibiorstwa wyodrbnia si jeszcze mikroprzedsibiorstwo, zatrudniajce mniej ni 10 osób, przy rocznym obrocie nieprzekraczajcym 2 min euro), to istniej uzasadnione racje, by w sposób szczególny i czciowo odrbny uksztatowa elementy statusu prawnego maego pracodawcy oraz zatrudnianych przez niego pracowników. Jak wynika z danych statystycznych, analizowane podmioty dominuj we wspóczesnej gospodarce w Polsce i innych pastwach oraz maj znaczcy udzia nie tylko w wytwarzaniu produktu krajowego brutto, lecz take w zatrudnieniu ponad poowy pracowników, co ma istotne znaczenie ze spoecznego i ekonomicznego punktu widzenia. Równoczenie podmioty te w pierwszej kolejnoci naraone s na zmienne warunki rynkowe i wystpujce w gospodarce zjawiska kryzysowe.

Wszystko to sprawia, e mali pracodawcy stali si przedmiotem szczególnej troski, co wyraa si w dyferencjacji rozwiza z zakresu prawa pracy zarówno w ujciu krajowym, jak i prawa unijnego.

Prezentowana ksika skada si z odrbnych opracowa przygotowanych przez specjalistów z zakresu prawa pracy, które dotycz poszczególnych elementów stosunku pracy od jego nawizania i podkrelenia roli umowy o prac w ksztatowaniu treci wzajemnych zobowiza pomidzy pracodawc a pracownikiem, poprzez elementy treci tych stosunków, takich jak: prawa i obowizki, w tym zwaszcza realizacja obowizku ochrony ycia i zdrowia pracowników u maych pracodawców, przeprowadzania bada lekarskich, elastyczno w zakresie czasu pracy zatrudnianych pracowników, zapewnienie pracownikom ochrony zbiorowej i socjalnej, obowizki pracodawcy jako patnika skadek z tytuu ubezpieczenia spoecznego, ochrona informacji poufnych maych pracodawców, zabezpieczenie wierzytelnoci maych pracodawców czy ochrona trwaoci stosunku pracy u maych pracodawców. Te szczegóowe analizy dotyczce poszczególnych instytucji prawa pracy poprzedzone s rozwaaniami dotyczcymi ogólnej charakterystyki stosunków pracy u maych pracodawców oraz uwagami na temat maych pracodawców w projekcie kodeksu pracy z 2007 r.1, wyjanieniami pojcia MSP w wietle prawa unijnego, wskazaniami przyczyn rónicowania pracodawców na mikro, maych, rednich i duych w prawie pracy, realizacj funkcji wyrównawczej u maych pracodawców, problemem wielkoci zatrudnienia jako kryterium dyfe-rencjacji w prawie pracy czy problematyk róde prawa pracy u maego pracodawcy. W przedstawianym zbiorze znalazy si równie opracowania o szczególnym wymiarze, dotyczce zatrudniania pracowników niepenosprawnych przez pracodawc posiadajcego status maego pracodawcy czy problematyka dotyczca stosunków pracy u pracodawcy domowego. Na kocu publikacji przedstawiono refleksje dotyczce oczekiwa zmian ustawodawstwa w zakresie statusu prawnego maych pracodawców (z perspektywy organizacji pracodawców), jak równie zmian w zakresie statusu zatrudnionych przez nich pracowników (postulaty ze strony zwizków zawodowych). Pomimo bardzo bogatej i zrónicowanej merytorycznie problematyki, ksika posiada charakter monograficznego ujcia, którego ramy wyznacza jej tematyka.

Opracowania zawarte w ksice zostay przygotowane i zaprezentowane na konferencji naukowej, która odbya si w dniach 27-29 czerwca 2012 r. w Zamociu w ramach cyklicznych spotka naukowych o charakterze regionalnym. Organizatorem konferencji bya Katedra Prawa Pracy i Ubezpiecze Spoecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II

Grzegorz Godziewicz