wiadczenie w zamierzonym celu, który nie zosta osignity. Studium z prawa rzymskiego

Praca skada si ze wstpu, szeciu rozdziaów i zakoczenia.

W pierwszym rozdziale syntetycznie podejmuj problem genezy condictio i samej idei zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia oraz cech condictio jako skargi procesowej.

Drugi rozdzia dotyczy postaci wiadczenia, w szczególnoci w kontekcie sygnalizowanego wyej wymogu datio jako przesanki zastosowania condictio. Szczególn uwag powicam tym tekstom ródowym, w których juryci rozwaaj problem skutków wiadczenia na paszczynie prawa rzeczowego. Nawizuj take do wypracowanej w nauce koncepcji dopeniajcej si datio, consumptio nummorum, acceptilatio, delegatio, a take wiadcze polegajcych na facere.

Trzeci rozdzia dotyczy tematyki „celu wiadczenia". Jego zasadniczym przedmiotem jest próba doprecyzowania tego pojcia i wskazania gównych pól jego zastosowania. W rozdziale tym nawizuj do toczcej si w nauce dyskusji dotyczcej poj datio ob rem i datio ob causam. Staram si wyjani te pojcia i ukaza cechy swoiste wszystkich sytuacji, w odniesieniu do których byy one uywane. Podejmuj take problem sposobu wyznaczenia celu wiadczenia.

W rozdziale czwartym podejmuj zagadnienie niegodziwego celu wiadczenia, staram si przy tym przybliy samo to pojcie, oraz wskaza jego cechy szczególne, a zwaszcza zasady rzdzce zwrotem wiadczenia.

W rozdziale pitym zajmuj si szeroko pojt problematyk nieosig-nicia celu wiadczenia, w kontekcie temporalnego aspektu moliwoci dania zwrotu wiadczenia, odpowiedzialnoci za nieosignicie celu wiadczenia, ryzyka tego nieosignicia, jego skutków prawnych, w tym skutków innych ni zwrot wiadczenia.

Rozdzia szósty dotyczy condictio na tle rozwoju rzymskiego systemu kontraktowego jako skargi chronicej interes wiadczcego przynajmniej w tym zakresie, e uzyskuje on prawo do dania, zwrotu wasnego wiadczenia, jeeli jego odbiorca nie wykona uzgodnionego wiadczenia wzajemnego. W rozdziale tym w niezbdnym zakresie prezentuj proces ksztatowania si ochrony prawnej umów nietypowych.

Kady rozdzia rozpoczynam prezentacj szczegóowych problemów badawczych i dotychczasowych ustale romanistyki do nich si odnoszcych. Poszczególne rozdziay kocz krótkim podsumowaniem zawierajcym najwaniejsze wnioski. W zakoczeniu natomiast staram si wycign wnioski o charakterze bardziej ogólnym i syntetycznie przedstawi istot podjtego zagadnienia prawnego.

W poszczególnych rozdziaach nawizuj do instytucji prawnych, do których odnoszono pojcia datio ob rem i datio ob causam. Nawizania do ustanawiania posagu na poczet planowanego maestwa, darowizny na wypadek mierci, wiadcze implendae condicionis causa, wiadcze do rk fal-sus procurator, czyni jedynie w zakresie niezbdnym dla wyjanienia problemów badawczych zasadniczej problematyki pracy.

Za cenne uwagi i yczliw pomoc pragn wyrazi sw wdziczno prof. dr. hab. Andrzejowi Sokali, któremu dzikuj take za wieloletni opiek naukow, prof. dr. hab. Piotrowi Niczyporukowi, któremu dzikuj równie za sporzdzenie recenzji wydawniczej niniejszej pracy oraz wszystkim uczestnikom „seminarium wyszego" Katedry Prawa Rzymskiego i Katedry Prawa Kanonicznego UMK, a zwaszcza prof. dr. hab. Wiesawowi Mossakowskiemu, dr Ewie Gajdzie, dr Aldonie Jurewicz, dr Annie Zaborowskiej i dr. Adamowi wietoniowi. Wyrazy wdzicznoci kieruj take do Prof. Alfonsa Burge za moliwo wielokrotnego korzystania z zasobów Instytutu Historii Prawa Prywatnego im. Leopolda Wengera w Monachium.

(Fragment wstpu)